Sırt ağrısının omurga tümörleri gibi ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabileceğini ifade eden Ortopedi ve Travmatoloji Bölümü’nden Prof. Dr. Seyit Ali Gümüştaş, omurga tümörü hakkında dikkate değer bilgilere dikkat çekti.
Metastaz yapan üçüncü bölge
Omurga (Vertebra) tümörleri çeşitli şekillerde tanımlanabilmektedir. İlk olarak, omurga kemiği ile omurilik tümörleri arasında ayrım yapmak önemlidir. Bu yazıda, omurga kemiği tümörlerine odaklanacağız. Omurga kemiği tümörleri, kendi dokusundan (primer=birincil) ve vücudun başka bir kanser odağından kaynaklanan (metastatik=sekonder) olmak üzere iki ana gruba ayrılmaktadır. Omurga, akciğer ve karaciğerin ardından kanser hücrelerinin en yaygın metastaz yaptığı üçüncü bölgedir. Omurları etkileyen pek çok tümör, vücudun başka bir yerinden omurgaya yayılır (metastaz yapmış) ve genellikle prostat, meme, akciğer, böbrek, tiroid veya barsak kaynaklı bulunmaktadır. Vücudunun herhangi bir yerinde kanser yaşamış hastaların yüzde 40’ından fazlası, hayatları boyunca kanserlerinin omurgaya yayılma deneyiminde bulunacaktır. Ancak, bu hastaların yalnızca yüzde 10’unda belirti gösterir.
İyi ve kötü huylu tümörler
Omurganın kendi dokusundan kaynaklanan (primer) tümörler ise çok daha nadirdir. Bu tür tümörler iyi (benign) ya da kötü (malign) karakterde olabilmektedir. İyi huylu spinal tümörler genellikle düzgün sınırlara sahiptir ve kanser olarak kabul edilmez; ancak eğer şikayetlere neden oluyorlarsa, omurga üzerinde hasar meydana getiriyorlarsa veya sinirlere baskı yapıyorsalar, çıkarılmaları gerekebilir. Anevrizmal kemik kisti, osteoid osteoma, osteoblastoma, osteokondrom ve hemanjiom bu tür tümörlere örnek olarak verilebilir. Kötü huylu tümörler ise komşu sağlıklı dokulara yayılabilen ve diğer organlara (akciğer, karaciğer vb.) sıçrayarak hayatı tehdit edebilen kanserlerdir. Malign omurga tümörleri arasında kondrosarkomlar, Ewing sarkomları ve osteosarkomlar yer almaktadır.
Şikayetleri neler?
Omurga tümörleri, özellikle büyüdükçe ve bulundukları bölgedeki dokulara zarar verdiğinde çeşitli şikayetlere yol açabilmektedir. Bu tümörler, omurga kemiğinin dışında, omuriliği veya sinir köklerini, kan damarlarını ya da komşu organları etkileyebilir. Omurga tümörlerinin belirtileri ve semptomları şunları içerebilir:
– En yaygın şikayet sırt ağrısıdır. Sırt ağrısı, dinlenmeyle hafiflemediği gibi geceleri daha da şiddetli hale gelebilir.
– Özellikle kollar ya da bacaklarda duyu kaybı veya kas zayıflığı.
– Yürüme zorluğu, bazen düşmelere neden olabilir.
– Bağırsak veya mesane fonksiyonunda kayıplar (idrar ve dışkı yapamama/ kontrol edememe).
– Yavaş ya da hızlı gelişen kol veya bacağın bir kısmını ya da tamamını etkileyen felç durumu. Omurga tümörleri, türlerine bağlı olarak farklı hızlarda ilerleyebilir.
Ne zaman doktora görünmek gerekir
Sırt ağrısının pek çok nedeni bulunmaktadır ve çoğu sırt ağrısına bir tümör neden olmaz. Ancak, vertebral tümörler için erken tanı ve tedavi oldukça önemlidir. Bu nedenle, sırt ağrınız ile ilgili doktorunuza şu bilgileri vermeniz faydalı olacaktır:
– Kalıcı ve ilerleyici bir ağrı.
– Etkinliği artırmayan nitelikte olması.
– Geceleri daha da kötüleşen bir durum.
– Önceki kanser hikayeniz varsa ve yeni sırt ağrısı ortaya çıkmışsa.
Aşağıdaki durumlarda hemen tıbbi yardım alın:
– Bacaklarınızda veya kollarınızda ilerleyici kas zayıflığı veya uyuşma belirtileri.
– Bağırsak veya mesane fonksiyonundaki değişiklikler.
Gidişatı tümörün türü belirliyor. Bir omurga tümörü durumunda, gelişimi belirleyen faktör mevcut tümörün iyi veya kötü huylu olmasıdır. İyi huylu tümörler, uygun cerrahi müdahalelerle genellikle pürüzsüz bir iyileşme süreci gösterir. Omurganın kendi dokusundan kaynaklanan (primer) kötü huylu tümörlerde gidişat, tümörün başka organlara yayılmadığı, cerrahi müdahaleyle tamamen çıkarılabildiği ve kemoterapi ya da radyoterapiye iyi bir yanıt verdiği durumlarda olumlu seyir gösterir. Bunun yanı sıra, başka bir kanser odağından kaynaklanan (metastaz) omurga tümörlerinde ise hastanın genel durumu ile mevcut kanserin türü ve omurga dışında başka bir organa yayılım varlığı gidişatı etkileyen temel unsurlar arasındadır.
