‘Kendimi tükenmiş hissediyorum’, ‘çok yorgunum’, ‘çalışmak istemiyorum, yataktan kalkmak bile çok zor geliyor’, ‘herkesi geride bırakıp kaçmak istiyorum’… Bu tür ifadelerle dile getirilen sıkıntılar, günümüzde giderek artan bir endişeyi işaret ediyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Nagihan Günal, tükenmişlik sendromuyla ilgili olup olmadığınızı anlamanıza yardımcı olacak 10 soruluk bir test hazırladı.
Pek çok faktör etkili
Son yıllarda modern yaşamın getirdiği önemli bir sorun, tükenmişlik sendromudur. Günlük hayatın yoğun temposu, aşır iş yükü ve ‘hayır’ diyememe gibi faktörler, birçok bireyin kendini bitkin hissetmesine sebep oluyor. Ekonomik zorluklar ve mükemmeliyetçi bir yaklaşım da bu durumu tetikliyor. Psikiyatri Uzmanı Dr. Nagihan Günal, “Yoğun rekabet ortamı ve teknolojinin gelişmesiyle birlikte iş yerlerinde ve evlerde daha uzun saatler çalışmanın yanı sıra ekonomik zorluklar, sosyal medyada sunulan ideal yaşam görüntüleri gibi unsurlar, bireylerin fiziksel ve ruhsal olarak tükenmesine neden olmaktadır. 1974 yılında Psikolog Freudenberger tarafından ilk kez tanımlanan tükenmişlik kavramı, son yarım yüzyılda önemli bir araştırma konusu haline gelmiştir ve günümüz şartlarında görülme sıklığı artış gösteriyor. Tükenmişlik, bireyin iş hayatındaki kariyerinden, sosyal ilişkilerinden ve aile etkileşimlerinden aldığı keyfi azaltarak kendini başarısız ve değersiz hissetmesine neden olan bir durumdur. Tıbbi bir tanı olmamakla birlikte, mutlaka profesyonel destek gerektiren ciddi bir meseledir.” şeklinde açıklamada bulundu.
10 soruda ‘tükenmişlik’ testi!
Dr. Günal, hazırladığı 10 soruluk testte, yanıtınızın 5 veya daha fazla ‘evet’ olması durumunda tükenmişlik sendromu yaşıyor olabileceğinizi belirtiyor. “Tükenmişlik sendromu kendi kendine geçmez; mutlaka psikolojik destek almak önemlidir,” diyor. İşte o testin soruları;
1-Kapana kısılmış gibi hissediyor musunuz?
2-Çaresiz hissediyor musunuz?
3-Üzüntülü, kederli ya da depresif hissediyor musunuz?
4-Umutsuzluk duyuyor musunuz?
5-Bıkkınlık hissediyor musunuz?
6-Değersiz ve başarısız biri gibi hissediyor musunuz?
7-İnsanlar tarafından hayal kırıklığına uğratıldığınızı düşünüyor musunuz?
8-Fiziksel olarak hastalıklı hissediyor musunuz?
9-Yorgunluk hissediyor musunuz?
10-Uyumakta zorluk yaşıyor musunuz?
Baş ağrısından kalp hastalıklarına!
Tükenmişlik sendromundan muzdarip bireyler, genellikle sürekli bir yorgunluk hali içindedirler. Dr. Günal, “Sıklıkla baş ağrısı, karın ağrısı, iştahta veya uykuda düzensizlik, ruh halindeki değişikliklerle kendini gösteren belirtilerle karşılaşılır. Bu durum, kişilerin sosyal etkileşimlerini azaltmasına ve karamsar bir bakış açısıyla hayata yaklaşmasına yol açabilir. Aynı zamanda bu sendrom, bireyin bağışıklık sistemini zayıflatabilir; grip, soğuk algınlığı gibi hastalıklara daha yatkın hale getirebilir. Uzun süreli tedavi edilmemesi durumunda alkol ya da madde bağımlılığı, depresyon, kalp hastalığı ve diyabet gibi ciddi sorunlarla sonuçlanabilir.” ifadelerini kullandı.
Tükenmişlik sendromundan korunmak için önlemler!
İş yükünüzü ve sorumluluğunuzu paylaşmak, düzenli molalar vermek önemlidir.
-Keyif aldığınız etkinlikleri sürdürün ve yeni hobiler edinin.
-Sevdiğiniz kişilerle daha fazla vakit geçirin, sosyal etkileşimi artırın.
-Mesai saatleri dışında işten uzaklaşın.
-Zorlandığınız ya da duygusal bir açıdan zorlanma yaşadığınızda yardım almaktan çekinmeyin.
-Sağlıklı beslenme alışkanlıkları edinin, dengeli bir uyku rutini oluşturun ve geceleri 6-8 saat uyumaya özen gösterin.
-Haftada 3-4 gün düzenli egzersiz yapmayı ihmal etmeyin.
-Sigara ve alkolden uzak durun.
-Sorunlarınızı ertelemeyin, gerekirse profesyonel psikolojik destek alın.
